Klasa izolacji w kontekście pracy transformatorów
Klasa izolacji ma bardzo ważne znaczenie dla żywotności i bezpiecznej pracy transformatorów. Jakie klasy wyróżniamy? Jak poziom izolacji wpływa działanie transformatora? Dowiesz się, czytając dalszą część naszego wpisu.
Charakterystyka klas izolacji
Klasa izolacji to umowne oznaczenie literowe rodzaju zastosowanych materiałów izolacyjnych w transformatorach energetycznych. Wskazują na maksymalną temperaturę, w jakiej urządzenia mogą być używane. Poszczególne oznaczenia odnoszą się do zastosowanych w urządzeniu materiałów izolacyjnych. Po przekroczeniu wskazanego poziomu przy pracy ciągłej może dojść przede wszystkim do skrócenia żywotności transformatora, a także do zwiększenia ryzyka jego awarii. Klasy izolacji zostały zdefiniowane przez IEC oraz NEMA
Do oznaczenia klas użyto liter, które odpowiadają temperaturze stanowiącej górną granicę dla każdej klasy izolacji. Wyróżniamy następujące klasy:
- klasa A – 105°C
- klasa E – 120°C
- klasa B – 130°C
- klasa F – 155°C
- klasa H – 180°C
- klasa C – 220°C
Normy IEC 61558 i EN 60726 wskazują też maksymalny przyrost temperatury uzwojeń dla maksymalnej temperatury otoczenia 40°C, który dla poszczególnych klas wynosi:
- klasa A – 60°C
- klasa E – 75°C
- klasa B – 80°C
- klasa F – 100°C
- klasa H – 125°C
- klasa C – 150°C (zgodnie z EN 60726)
Jeśli wyznaczona przez klasę izolacji górna granica zostanie przekroczona o 10°C, dojdzie do skrócenia okresu eksploatacyjnego izolacji o połowę.
Kontrola poziomu temperatury w transformatorach
W eksploatacji transformatorów należy przestrzegać wartości temperatur wynikających z klas izolacji, a także kontrolować je. Konieczna jest kontrola zarówno uzwojeń, jak i szyn. Stosowanie się do powyższych wartości pozwoli uniknąć zbędnych zakłóceń pracy zabezpieczenia temperaturowego transformatora, a także ograniczy użycie wentylatorów do niezbędnego minimum (nadmierne użycie wentylatorów może przyczynić się do ich nadmiernego zużycia i awarii, nie wykazując przy tym znaczącego wpływu na transformator).
W celu zaznajomienia się z klasą izolacji wybranego transformatora należy skorzystać ze specyfikacji technicznej danego produktu.